Ποιος έχει μια «δύσκολη» συμπεριφορά;

Στην Ευρώπη ζουν περίπου 8.702033 άτομα με άνοια. Πολλά από αυτά τα άτομα έχουν δύσκολη συμπεριφορά και άλλες συμπεριφορικές διαταραχές. Αρκετοί άνθρωποι με άνοια έχουν τα συμπτώματα του BPSD και κοντά στα δύο τρίτα των ανθρώπων με άνοια που ζουν σε νοσοκομεία έχουν αυτά τα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της ασθένειάς τους.
Το BPSD ταλαιπωρεί τον ασθενή και αυξάνει το βάρος που έχει το άτομο που τον φροντίζει κάτι που είναι επικίνδυνο για το ίδιο το άτομο αλλά και για τους άλλους.

https://www.youtube.com/watch?v=vKzKYAnX7Mc

Η «δύσκολη» συμπεριφορά μπορεί να εκφράζεται προφορικά ,για παράδειγμα φωνές και απειλές, ή φυσική όπου ο ασθενής είναι βίαιος και έχει ανεξέλεγκτη συμπεριφορά όπως ακατάλληλη σεξουαλική ή άλλη καταχρηστική και μη αποδεκτά κοινωνική συμπεριφορά. Αυτή η συμπεριφορά κατά κανόνα δεν μπορεί να αντιστοιχηθεί σε έναν τύπο άνοιας αλλά εμφανίζεται σε ανθρώπους με μετωποκροταφική άνοια ή σε προχωρημένο στάδιο άνοιας.

Οι άνθρωποι με μετωποκροταφική άνοια (FTD) μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης «δύσκολης» συμπεριφοράς διότι η ζημιά στο μετωπιαίο και κροταφικό λοβό δυσκολεύει την ερμηνεία και απάντηση σε εντυπώσεις και ερεθίσματα οπτικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά. Επίσης, η ζημιά εντοπίζεται στον εγκέφαλο όπου υπάρχουν οι κοινωνικές δεξιότητες και έτσι εμφανίζονται μη αναμενόμενες αντιδράσεις. Υπάρχουν λίγοι άνθρωποι με αυτοί την διάγνωση, γι’ αυτό χρειάζεται εξειδικευμένη γνώση. Αυτός ο τύπος άνοιας (FTD) εμφανίζεται στο 2% των ανθρώπων με άνοια. Η μετωποκροταφική άνοια δεν περιλαμβάνει ειδικές ασθένειες άνοιας όπως η άνοια Αλτσχάιμερ αλλά είναι ένα όρος που περιλαμβάνει αρκετές ασθένειες στις οποίες επηρεάζονται ο μετωπιαίος και ο κροταφικός λοβός και όπου τα συμπτώματα περιλαμβάνουν τις συμπεριφορικές διαταραχές, διαταραχές προσωπικότητας ή/και γλώσσας σε αντίθεση με τον άνοια Αλτσχάιμερ που περιλαμβάνει βλάβη στην μνήμη και άλλα γνωστικά προβλήματα.

Παρ ’όλα αυτά η «δύσκολη» συμπεριφορά υπάρχει και σε πιο συχνούς τύπους άνοιας όπως το Αλτσχάιμερ και η αγγειακή άνοια.
Οι αντιδράσεις μπορούν να συμβούν συνδυαστικά μεταξύ της άνοιας και ψυχιατρικής διάγνωσης: σύγχυση, ψευδαισθήσεις, ψυχώσεις, άγχος ή κατάθλιψη. Δεν μπορούμε να πούμε ότι τα συμπεριφορικά πρότυπα είναι κοινά για αυτόν ή τον άλλο τύπο άνοιας αλλά υπάρχουν συμπεριφορικά πρότυπα που χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο άνοιας.

Για παράδειγμα:
– Επιθετική συμπεριφορά όπως ξεσπάσματα θυμού, χυδαία γλώσσα και φυσική βία όπως μπουνιές, κλωτσιές και σπρωξίματα
– Ξαφνικά ξεσπάσματα επιθετικής συμπεριφοράς χωρίς προειδοποίηση τα οποία είναι χαρακτηριστικά της μετωποκροταφικής άνοιας αλλά μπορούν να εμφανιστούν και σε άλλες ασθένειες άνοιας
– Μία ανήσυχη βόλτα χωρίς να ξέρουν το γιατί και το που να πάνε. Οι άνθρωποι με άνοια δεν μπορούν να βρουν ησυχία και ξεκούραση. Μερικές φορές η ανήσυχη συμπεριφορά τους γίνεται πιο έντονη το απόγευμα. Αυτό ονομάζεται «ηλιοβασίλεμα» (“sundowing”).
– Τάση να θέλουν να ελέγχουν τους άλλους και να αποφασίζουν εκείνοι τι λένε, τι κάνουν και πως να το κάνουν οι άλλοι
– Επανάληψη λέξεων, προτάσεων και ερωτήσεων χωρίς σταματημό και χωρίς να έχουν αντίληψη της κατάστασης
– Χτυπούν ρυθμικά τα χέρια τους στο τραπέζι σαν σε τύμπανο ή χτυπούν πράγματα στο τραπέζι σε επαναλαμβανόμενο ρυθμό.
– Μιλούν δυνατά και φωνάζουν στο δωμάτιο χωρίς να υπάρχει συζήτηση με άλλους ανθρώπους
– Καταρρέουν και κλαίνε δυνατά χωρίς λογική αιτία
– Πετούν πράγματα όπως βάζα, κηροπήγια και σε μερικές περιπτώσεις έπιπλα
– Αρνούνται να λάβουν βοήθεια για παράδειγμα στην προσωπική τους υγιεινή όπως στο μπάνιο, στο βούρτσισμα των δοντιών, στην αλλαγή των προϊόντων ακράτειας, στην αλλαγή των ρούχων κλπ. Η άρνησή τους μπορεί να εκφραστεί και βίαια.
– Συχνά ψάχνουν την επαφή με άλλους ανθρώπους, φωνάζουν για βοήθεια ή αποζητούν συντροφιά χωρίς να μπορούν να συνυπάρξουν στη σχέση αυτή
– Εμφανίζουν απάθεια και περιοριστική συμπεριφορά όπου δεν συμμετέχουν σε δραστηριότητες ή συναντήσεις και είναι δύσκολο να αναπτύξεις επαφή μαζί τους
– Κακοποιητική και πέραν των ορίων σεξουαλική συμπεριφορά προς άλλους.